In het vorige deel, deze 6 factoren vergroten de kans op overeten (deel 1: fysiologische risicofactoren), beschreef ik dat je genoeg moet eten en drinken en jezelf vooral niets ontnemen. Op deze manier wordt de aantrekkelijkheid van eten afgenomen. Zodoende kun je alles eten wat je wil, omdat er lichamelijk gezien geen noodzaak meer is om te veel te eten.
Wanneer je de eerste drie tips toepast en merkt dat je toch te veel blijft eten, zou je jezelf af moeten vragen of je wel écht genoeg eet en zo nee, waarom je jezelf toch tekort wil blijven doen. Of is er iets anders aan de hand?
Hieronder beschrijf ik de laatste drie risicofactoren die vooral te maken hebben met gevoelens en gedachten rondom eten die te veel eten erg aantrekkelijk maken.
4. Emoties
Hier heb ik weinig ervaring mee. De meeste mensen gaan minder (kunnen) eten als ze stress hebben. Ik zeg de meeste, maar ik ben me ervan bewust dat het misschien een gevaarlijke woordkeuze kan zijn. Mij zou dat namelijk triggeren om me “anders” te voelen en dus weer niet goed genoeg. Toch zeg ik het, want we hoeven niet “zoals iedereen” te zijn. We zijn al allemaal “zoals alle anderen” op veel andere vlakken en tegelijkertijd is iedereen uniek.
Het fenomeem emotioneel eten, kan wel heel vervelend zijn als dit de voornaamste reden is dat je te veel eet. Omdat ik dit zelf niet ervaar, heb ik hier helaas ook niet veel nuttigs over te zeggen. Toen het uitging met mijn ex, besloot ik per direct dat mijn dieet daar niet onder zou lijden. Ik zou niet gelijk alle touwtjes laten vieren als gevolg van mijn verdriet. Of te wel, ik gebruikte mijn eetverslaving vanuit een andere hoek: ik gebruikte het om ergens controle over te kunnen hebben. Ik zeg niet dat dit goed of fout is. Het heeft er alleen voor gezorgd dat ik daarna niet meer ging eten wanneer ik me emotioneel voelde.
Wat ik soms wel doe, is eten als ik me eenzaam voel. Dan denk ik: fuck alles. Nu ik niet meer dieet, is dit niet meer nodig, want er is niets meer om te verpesten. Het brengt me wel op het volgende punt. Eenzaamheid voel ik namelijk vooral als ik me verveel.
5. Verveling
Wanneer ik niets te doen heb of als ik televisie aan het kijken ben en ik het programma of de film niet écht interessant vind, dan wil ik eten. Dat is een oud patroon. Meestal vind ik wel wat anders om te doen. Zoals wat schrijven of huishouden. Ik doe in elk geval iets om me bezig te houden. Voorheen moest ik dit doen om mezelf af te leiden van het eten. Dus hield ik mezelf bezig, om niet met eten bezig te zijn. Nu houd ik mezelf bezig, omdat ik het leuk vind, leuker dan eten. Vroeger wist ik niet dat dit bestond, hoor, iets leukers dan eten.
Toch heb ik momenten van inspiratieloosheid en verveel ik me gewoon. Dat zijn ook de kleine momentjes dat ik me wel eens eenzaam voel. Het komt steeds minder voor, maar ergens zit het oude patroon nog in me dat ik dan naar eten grijp. Wanneer ik dit probeer tegen te houden, wordt de drang heel groot. Waarom zou ik mezelf tegen houden? Wat is de negatieve consequentie van eten uit verveling? Nou ja, de kans dat je aankomt in gewicht natuurlijk. Als ik die dag te weinig heb gegeten, is de kans groter dat ik wil eten uit verveling. Eet ik normaal, is de kans klein dat ik wil eten als ik me verveel. Doe ik het toch en eet ik voor mijn gevoel een beetje te veel? Prima. Als natuurlijke reactie, zal ik vanavond waarschijnlijk minder eten.
Ik probeer mezelf niet te bedwingen als ik gewoon echt zin heb om te eten. Dat werkt averechts. Als ik er geen big deal van maak dat ik gewoon zin heb om te eten, gewoon om dat het kan, dan is het ook geen big deal!
6. Stiekem eten
Dit is voor mij de grootste trigger. Bijvoorbeeld met kinderen in de buurt. Die willen dan een koekje. Als de kinderen geen tweede koekje mogen, moet ik het stiekem doen. Dat maakt het koekje zo aantrekkelijk. Het wordt dan staand, in een hoekje opgeschrokt. Gelukkig is één koekje meestal wel voldoende, maar zodra ik er over na ga denken dat ik niet meer niet mag of kan eten, dan word ik gek!
Ben je nu alweer aan het eten? Is ook zo’n rotvraag. Bemoei je lekker met je eigen dieet en je eigen lijf. Ik eet wat ik wil en wanneer ik wil. En trouwens, ook hoeveel ik wil. Zou je dat nou wel doen? Dat ik aan het eten ben, geeft jou geen recht om een opmerking te maken over mijn lijf of mijn eetgewoonten. Mind. Your. Own. Business. Dat weet ik nu, maar vroeger schaamde ik me er wel voor dat ik altijd trek had. Helemaal vervelend als mensen gaan oordelen over mijn eetgedrag als personal trainer. Lekker boeiend, ik ben ook maar een mens. Dat dacht ik toen niet, hoor. Toen vond ik dat ze gelijk hadden, altijd het goede voorbeeld zou moeten kunnen geven en he-le-maal afgetraind zijn.
Door me bewust te zijn van deze risicofactoren kan ik ze beter leren herkennen en er ook beter mee om leren gaan. Door op tijd het tegenovergestelde te doen van wat ik altijd doe, kan ik oud gedrag afleren en nieuw gedrag aanleren. Het kost gewoon wat tijd. Ik heb gemerkt dat hoe rustiger ik blijf en accepteer dat het misschien niet precies gaat hoe ik het in mijn hoofd heb, hoe sneller dit proces gaat.